Elektriciteit: betekenis en etymologie
Elektriciteit (toen nog: electriciteit) is volgens het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands voor het eerst gebruikt in 1736. De eerste betekenis van elektriciteit was aanlokkende kracht. Maar toen electrijck (elektrisch) voor het eerst in de Nederlandse taal opdook in 1663, stond het voor betreffende de aantrekkingskracht van barnsteen. Huh?
Het woord elektriciteit is aan een heleboel factoren te danken, maar voornamelijk aan de Engelse arts en schrijver Thomas Browne (1605 – 1682). Hij was namelijk de eerste die het woord ‘electricity’ coinde. Dit betekende toen: aantrekkingskracht van barnsteen. Elektriciteit is dus een leenwoord uit het Engels.
De etymologie van elektriciteit
De etymologie van elektriciteit gaat echter helemaal terug naar de Oudheid. Officieel is het namelijk van het Oudgriekse woord voor barnsteen afgeleid: elektron!
Barnsteen is een bijzondere substantie. Het is eigenlijk geen steen, maar hars van bomen dat hard is geworden. Van oudsher is barnsteen bekend vanwege zijn vermogen om elektrisch geladen (statisch) te worden als je het bijvoorbeeld tegen een dierenvacht wrijft.
Wetenschappers waren zo onder de indruk van deze eigenschappen, dat ze deze statische mogelijkheden elektronkracht gingen noemen. De oorspronkelijke betekenis van elektriciteit is dus barnsteenkracht!
Nog een leuk feitje: Voordat wij lampen, elektromotors of dynamo’s kenden, ‘wekte’ men elektriciteit op door middel van wrijving. Precies, hetzelfde als hoe barnsteen werkt! Dit soort machines werden elektriseermachines genoemd.
Meer etymologievoer: de rekenkundige herkomst van computer
Wist je dat… film is afgeleid van het oudfriese woord voor vel?
