De etymologie van Olympische Spelen
De etymologie van de Olympische Spelen grijpt terug naar de Griekse Oudheid. Ze zijn vernoemd naar een groots evenement die ze al in 776 voor Christus in het Oude Griekenland organiseerden. Zij noemden dit de Ὀλύμπια (Olýmpia), Ὀλυμπιά (Olympiás) of Ὀλυμπιακός ἀγών (Olympiakós agṓn): de Olympische Spelen.
De Olympiás, oftewel de klassieke Olympische Spelen, werden gehouden in het Griekse stadje Olympia, ter ere van de oppergod Zeus (die stiekem Zeus Olýmpios heet). Net als nu vonden ze elke vier jaar plaats. Sterker nog: voor een periode van meer dan duizend jaar werden ze onafgebroken gehouden, totdat de Romeinse keizer Theodosius I er in 393 een eind aan maakte omdat hij vond dat het een Heidens feest was geworden (het Christendom was inmiddels de staatsgodsdienst in het Romeinse Rijk geworden, waar Griekenland ook onder viel).
Hoewel de eerste moderne Olympische Spelen niet in Olympia werden gehouden (al bestaat de plaats nog altijd!), had Griekenland wél de eer om de allereerste te organiseren. In Athene streden, in 1896, 241 atleten uit veertien deelnemende landen tegen elkaar.
Leuk feitje: Die Oude Grieken namen geen blad voor de mond… en niet voor het lichaam. Jep, elk onderdeel in de klassieke Olympische Spelen moest je helemaal in je nakie doen! Dit was waarschijnlijk een van de redenen dat vrouwen niet meededen (zij hadden wél hun eigen Spelen).
Olympiade: die andere naam voor Olympische Spelen
Bij zijn herintrede in 1896, werden de Olympische Spelen in Nederland en België ook wel de Olympiade genoemd. Pas na de jaren ’50 ging ‘Olympische Spelen’ overheersen.
Dit was geen gek gekozen term: ook olympiade is oorspronkelijk afgeleid van de Oudgriekse benaming voor de Olympische Spelen: Ὀλυμπιά (Olympiás). In het Latijn werd dit Olympias en stond het niet alleen meer voor de Spelen zelf, maar ook voor de periode van vier jaar ertussen. Wij pikten het rond 1614 op, waarschijnlijk afgeleid van het Franse olympiade. Het betekende hier onder andere tijdsperiode bij de Romeinen (1614) of vierjarig tijdvak voorafgaand aan de Olympische spelen (1624). In het begin van de 19e eeuw werd de betekenis algemener en stond het voor tijdsruimte van vier jaar.
Tegenwoordig kennen we Olympiade voornamelijk als naam voor (internationale) competities of toernooien die met denksport te maken hebben. Denk bijvoorbeeld aan een schaakolympiade of wiskundeolympiade. Ook die vierjarige tussenpauze is verflauwd; de meeste evenementen worden jaarlijks georganiseerd.
Nog een leuk feitje: Aanvankelijk kenden de Olympiás slechts één onderdeel: een hardloopwedstrijd. Deze was 600 voet lang; ongeveer 190 meter. Later kwamen hier ook sporten als boksen, worstelen, paardenrennen en discuswerpen bij.
Meer etymologievoer: de poëtische betekenis achter idyllisch
Wist je dat… ons woord voor gitaar gebaseerd is op een eeuwenoud Grieks instrument?
